Học cách chẩn đoán và điều trị Cryptocaryon
Cryptocaryon là gì?
Bệnh ich nước mặn hoặc bệnh đốm trắng là do nhiễm Cryptocaryon irritans – một loại sinh vật đơn bào có lông mao. Dù chỉ gần giống như các loại bệnh khác như marine ich, velvet hoặc coral fish và bệnh Brooklynella mà cũng trở thành ký sinh trùng với cá ở một giai đoạn trong vòng đời của chúng, Crypto phát triển chậm hơn. Nếu được phát hiện sớm và chữa trị ngay khi mới bùng phát, cơ hội phục hồi là rất cao. Tuy nhiên, trong một hệ thống đóng, nếu không được chú ý chăm sóc, nó có thể phát triển tới mức chiếm lĩnh và hủy diệt.
Vòng đời của Cryptocaryon irritans
- Những phần tử bơi tự do mang tên tomites được giải phóng ra từ một tomont trưởng thành hoặc một nang có vỏ ngoài và chúng đi tìm con cá chủ thể của mình. Đặc trưng của chúng là sẽ chết trong vòng 1 hoặc 2 người nếu không được tìm thấy.
- Khi đã tìm được cơ thể ký chủ của mình, các tomit gắn vào mang hoặc thân và phát triển thành các trophont ký sinh và ở giai đoạn này chúng bắt đầu tấn công sâu vào trong cơ thể cá và bắt đầu ăn các tế bào của nó.
- Một khi đã ăn đủ, các trophont ngừng ăn và bao vào bào xác, ở giai đoạn nàu chúng trở thành các tomont ngừng hoạt động. Những bào xác nằm ngủ im lìm này có thể vẫn bị bẫy trong nước mô của cá, nằm sâu trong mô hoặc là rơi ra và xuống đáy bể. Sau thời kỳ từ 6 đến 10 ngày, các tế bào trong bào xác sẽ sinh sản bằng cách phân đôi và trở thành các tomite. Khi đã đạt tới độ chín, các bào xác sẽ vỡ ra và giải phóng hàng trăm các tomite mới và bơi tự do, và vòng đời lại bắt đầu lại từ đầu nhưng với số lượng lớn hơn nhiều.
Không giống như Oodinium và Brooklynella mà có đặc trưng tấn công mang cá trước, khiến những căn bệnh ich này phát triển nhanh đến mức đe dọa đến sinh mạng của con cá mà bạn không theo dõi được, Cryptocaryon thường xuất hiện khi có những đốm màu trắng bằng hạt muối xuất hiện trên cơ thể và vây của con cá chủ, và khi các vi sinh vật đã bám vào được, chúng sẽ di chuyển vào sâu trong mang. Bởi crypto rất dễ được nhận ra khi chúng ở giai đoạn đầu nên căn bệnh trở nên dễ chữa hơn nhiều trước khi chưa phát triển vượt tầm kiểm soát.
Ngoài sự xuất hiện của các đốm trắng, cá sẽ cọ xát vào các vật để cố gắng đánh bật ký sinh trùng ra ngoài và hô hấp gấp bởi các tomont, mảnh vụn từ mô và nước mô làm nghẽn mang. Cá trở nên bơ phở, bỏ ăn, mất màu ở các vết đốm, nhọt bởi các trophont phá hủy các tế bào mang màu sắc, và tạo điều kiện cho các vi khuẩn cấp 2 xâm nhập vào các vết thương tổn gây ra bởi các trophont.
Giới thiệu các cách chữa trị
Dù đồng chữa trị Oodinium rất hiệu quả và nó cũng hoạt động tốt trong việc loại bỏ các vi sinh vật crypto trong giai đoạn các tomite bơi tự do nhưng nó lại không hiệu quả trong việc trị các trophont Cryptocaryon mà ẩn sâu trong các mô của cá. Sự kết hợp giữa nước ngọt và điều trị bằng formalin bằng các phương tiện bể nhúng, nhà tắm và điều trị lâu dài qua một thời gian trong bể cách ly cần được thực hiện.
Ngăn chặn sự tái nhiệm
Việc tái nhiễm sẽ xảy ra dù cá có được điều trị hiệu quả như thế nào nếu Cryptocaryon không được loại tận gốc ra khỏi bể chính – mà điều đó chỉ có thể đạt được bằng cách giữ cho bể không có một con cá nào trong suốt 4 tuần. Với kiểu hình bể chỉ có cá, phương pháp hyposalinity có thể được áp dụng, và để đẩy nhanh vòng đời của vi khuẩn, làm mới lại một bể san hô, các công thức chữa trị Ruby Reef Kick-Ich và Chem-Marin Stop Parasites được coi là an toàn với bể san hô và chữa rất tốt các vi khuẩn Crytpocaryon.
Nhiều ngày trước khi thả cá trở lại bể chính, hãy lau chùi tất cả các thiết bị lọc, thay đổi bất cứ chất liệu lọc nào và tiến hành thay nước.
Chú ý khi sử dụng thuốc:
Các chất liệu xốp như cát, sỏi, đá và các vật trang trí có thể hút các chất hóa dược này. Để kiểm soát cường độ và hiệu quả của bất cứ sản phẩm nào mà bạn đang sử dụng, tốt nhất là nên sử dụng một bể cách ly trống chỉ với một vài mẩu PVC trong bể để cung cấp chỗ trú ẩn cho cá trong suốt quá trình điều trị. Dù nhiều phương thuốc bán ở quầy chứa những cái tên chung chung như Ich hoặc Ick, hãy đọc kỹ hướng dẫn sử dụng sản phẩm để chắc chắn là nó được thiết kế để có mục đích đặc biệt chữa trị “Cryptocaryon”. |